Jaarsamenvatting De Mortel BDL

Gemaakt door Susie!
JAARSAMENVATTING SLECHTVALKEN DE MORTEL 2015 **** Het jaar begint, zoals het vorig jaar eindigde: met PA en VV als broedpaar op de toren. Het is echter onrustig, er komen steeds weer vreemde (meest jonge) valken langs, die door PA en VV weggejaagd worden. Midden in deze onrust lukt het VV om vier eieren te leggen: op 14 maart, 17 maart, 19 maart en 22 maart. De aanvallen van de vreemde valken gaan door, maar toch kunnen VV en PA redelijk rustig broeden. Die relatieve rust duurt precies twee weken. Op de vijftiende broeddag (op 2 april), het stormt ook nog, worden PA en VV langdurig gestoord door een derde valk. VV verlaat de eitjes meerdere malen, Pa neemt dan het broeden over. Een ongeringde valk laat zich even op het rooster zien en gaat daarna op de betonrand bij camera 3 zitten. Er komt zelfs nog een vierde valk langs. In de avond wordt PA langdurig aangevallen, tot ver in de nacht is het geroep hoorbaar. Ook de volgende ochtend is het onrustig. Wanneer PA komt broeden, lijkt hij gewond aan zijn oog. ’s Middags staat PA ineens in de kast. VV blijft op de eitjes en PA blijft ruim een uur om een dutje te doen. Dit gedrag is niet normaal voor PA, dus iedereen maakt zich zorgen. De volgende dag (4 april) verloopt opnieuw onrustig. Er worden meerdere keren vreemde valken van de toren gejaagd (door zowel PA als VV), ’s middags zijn de geluiden van gevechten te horen. De vreemde wil niet vertrekken, blijft blijkbaar zelfs slapen op de betonrand. Hij/zij wordt steeds brutaler, gaat pontificaal op het rooster zitten. Dat pikt VV natuurlijk niet. PA is gewond aan zijn borst en aan een poot. Zijn oog is ook nog niet helemaal genezen. Het is een uitputtingsslag, maar voorlopig houdt PA nog stand. Hij heeft echter geen tijd om te jagen, VV vangt haar eigen prooien. De vreemde valk is er op 6 april nog steeds, het gevecht bereikt zijn hoogtepunt. Urenlang wordt PA aangevallen, er is zelfs een harde klap tegen het hek te horen. De gevolgen worden pas de volgende dag duidelijk. Er is een nieuw mannetje, VM (Vreemde Man). Hij wordt nog niet in de kast getolereerd door VV, maar blijft wel in de buurt (voornamelijk op het dak van de kast). PA wordt niet meer gezien, al denken sommigen in het Clubhuis hem te horen op de achtergrond. VV blijft stug doorbroeden, ze komt bijna niet aan eten toe. VM bekijkt af en toe nieuwsgierig de eieren, maar laat ze verder met rust. Er ontstaat ook nog onrust door werklieden op het dak en op de toren, VV broedt echter onverstoorbaar verder. Het is nog niet gedaan met vreemde valken, regelmatig laten ze zich zien op de toren en op het rooster van de broedkast. VM is nog niet zeker van zijn positie. Plotseling verschijnt PA weer ten tonele, op 9 april. Hij laat zich even zien in de kast, vertrekt dan weer snel. Hij leeft dus nog. VM slaapt ’s nachts in de kast, een vreemd gezicht voor de kijkers van Beleef de Lente. VV maakt het allemaal niet uit. Dan, op 12 april, staat PA opnieuw in de kast. Hij mag zelfs even broeden op zijn eitjes. Lang duurt het niet, na 8 minuten staat hij weer buiten en wordt door VM weggejaagd. VV heeft van de gelegenheid gebruik gemaakt en een dikke duif gevangen, eindelijk krijgt ze weer fatsoenlijk te eten. Van VM hoeft ze wat dat betreft niets te verwachten, hij brengt geen voedsel langs. De vreemde valken zijn er nog steeds, zowel mannetjes als vrouwtjes. VM zoekt bij aanvallen graag dekking in de kast. Op 15 april staat er ineens een vreemd mannetje met een zilverkleurige ring aan zijn linkerpoot (vanaf nu 1R genoemd) in de kast. Hij bekijkt de eitjes en vertrekt dan weer. Dan wordt ook VV bedreigt door een vrouwelijke valk met oranjekleurige ring. VV houdt stand, maar VM is verjaagd. 1R is de nieuwe man. Maar ook hij krijgt geen rust en moet zijn positie verdedigen. Op 16 april is er een heus gevecht op de toren, te zien voor camera 2. Vermoedelijk zijn het 1R en VM, ze liggen met de poten in elkaar gehaakt achter de kast op de toren. Na 20 minuten laten ze elkaar los en vliegen weg, even later komt 1R in de kast. Hij heeft gewonnen. Daarna volgen een aantal relatief rustige dagen. VV heeft het druk met broeden en eten zoeken. Ze wil graag een voorraadje aanleggen in de kast, maar krijgt geen kans. Zodra ze voedsel heeft, komt 1R het halen en neemt het mee voor zichzelf. VV husselt de eitjes eens goed door elkaar, ze staan op het punt van uitkomen. Het eerste en tweede kuiken worden op 23 april geboren, op 24 april ziet het derde kuiken het levenslicht en op 25 april breekt het laatste kuiken door zijn eierschaal. Kuikens hebben eten nodig, dat is lastig met 1R in de buurt. VV probeert verschillende strategieën: haar poot op de prooi houden, zodat 1R het niet mee kan nemen; met de snavel een prooitrekgevecht aangaan (meestal wint VV); of er dan maar gewoon bovenop gaan liggen. Maar zodra ze even niet oplet, gaat 1R er alsnog mee vandoor. Waarschijnlijk steelt VV ook prooien van 1R, want ze komt vaak heel snel met eten in de kast. Soms moet ze echt op jacht, dan koelen de kuikens sterk af. VV moet ze dan voor het voeren goed opwarmen. Vaak komt 1R langs om de prooi mee te nemen, maar VV kent de toren op haar duimpje en vindt alle verstopplekjes van 1R. Tijdens het voeren kijkt 1R vanaf het rooster geboeid toe, zelf voert hij niet. De ring van 1R wordt gedeeltelijk afgelezen, hij blijkt 2O te zijn, een zoon van VV en PA uit 2013. VV lijkt zelfs met hem te paren, zo wordt gemeld door spotters ter plaatse (op 25 april). Rust is er nog niet, VV moet nog eens de valk met oranje ring wegjagen en ook 1R heeft concurrentie. Hij raakt op 29 april opnieuw in gevecht met VM, dit keer wint VM. Hij komt ’s avonds weer gewoon in de kast slapen, VV kijkt er niet eens meer van op. VM blijkt nog brutaler dan 1R, hij laat zich door VV voeren, waardoor de kuikens amper te eten krijgen. Dat duurt twee dagen, dan begint hij voorzichtig (waarschijnlijk eerst per ongeluk) de kuikens te voeren. Een paar dagen later (07 mei) gaat hij zelfs op het viertal zitten om ze warm te houden. Bij VM is het kwartje gevallen: hij komt nu regelmatig met kleine prooien in de kast en voert dan de hongerige kuikens. Die zijn ondertussen twee weken oud en worden al wat actiever. Ze kunnen zich nu ook beter warm houden, waardoor VV langer van huis kan om eten te zoeken. Vreemde valken zijn er nog steeds, maar er wordt niet meer actief gevochten. De kuikens beginnen wat door de kast te scharrelen en de veren worden zichtbaar. Op 13 mei worden de kuikens geringd, het blijkt te gaan om twee mannetjes (BCT en BCU), een vrouwtje (ACJ) en een twijfelaar (ACK). Voor het gemak gaan we uit van twee mannetjes en twee vrouwtjes. Ondertussen is er geen dreiging meer van vreemde valken, zowel VV als VM brengen voedsel naar de kuikens en ze ontwikkelen zich voorspoedig. Het dons verdwijnt in razend tempo en de kuikens krijgen mooie bruine cirkels op de wangen en stippen op de borstveren. Ze beginnen al met de vleugels te flapperen en rennen door de kast. VM slaapt nog steeds bij de kuikens, VV en hij liggen dan beide over de kuuks en houden deze uit de wind. Vanaf 21 mei slaapt VV niet meer in de kast (VM zal pas op 2 juni een nieuwe slaapplek zoeken, hij is een geweldige stiefvader). Er laat zich weer een vreemde valk zien, maar deze vormt geen bedreiging. Op 30 mei stapt het eerste kuiken op het rooster en verdwijnt dan op de betonrand. Het is BCT, hij is dan 36 dagen oud. De weg terug in de kast is moeilijker, hij slaapt op de rand naast de kast, onder toeziend oog van VV. Op 1 juni wagen ook BCU en ACJ de sprong naar het rooster. Ze vermaken zich opperbest op de toren, terwijl ACK alleen in de kast achterblijft. Op 2 juni verliest ACJ haar evenwicht en fladdert naar beneden, ze landt op de bovenste ring van de toren. Ze heeft nog niet de kracht om naar boven te vliegen, maar kan ook op de ring naar hartenlust oefenen. Ze krijgt van VV het eten geserveerd. BCT gaat op 3 juni ook naar de ring, op dezelfde dag komt ACK uit de kast. BCT vliegt de volgende dag al weer naar boven, hij heeft het vliegen heel snel onder de knie. Ook ACJ vindt al snel de weg naar boven. Op het rooster wordt dankbaar gebruik gemaakt van thermiek, de juvies (want zodra ze uit de kast komen zijn het juveniele valken, die wij liefkozend juvie noemen) zweven telkens opnieuw omhoog en omlaag. Vanaf nu is het voor alle juvies druk oefenen (het zgn. “takken”): fladderen, rennen en zweven. Vooral het badderen in de plassen bovenop de toren (helaas regent het vaak, maar dat vinden de valken niet erg) blijkt een favoriete bezigheid van de jonge valken. Ze slapen nog regelmatig in de kast (maar niet altijd allemaal tegelijk), tot op 21 juni de kast voor het eerst leeg blijft. De juvies zijn uitgevlogen. Natuurlijk komen ze nog regelmatig voor de camera’s, ook VM en VV komen nog in de kast (om een kuiltje te draaien). Het viertal blijft nog tot ongeveer september bij de toren en leert jagen van VV en VM. Misschien zien we ze ooit terug, hier of bij andere nestkasten. Van PA is niets meer vernomen, van hem nemen we met weemoed afscheid. Hij was sinds 2005 heer en meester van de Mortel.

Clips van Aaltje.