2023 Als een slechtvalk geen ei legt....

Als een slechtvalk geen ei legt…

Margot de Kam | woensdag 19 april 2023 |  

Wat is er dan aan de hand? Er kunnen meerdere oorzaken zijn waarom een vogel niet tot de leg van een ei komt.





Algemene oorzaken

Er is nog maar weinig onderzoek gedaan naar onvruchtbaarheid bij vrouwtjes, zeker bij wilde vogels. Het meeste vruchtbaarheidsonderzoek richt zich op waarom eieren niet uitkomen. (Wat overigens standaard bij 10 % van de eieren gebeurt). En op de vruchtbaarheid van de man. Maar als er helemaal geen ei komt, dan moeten we kijken wat er bij het vrouwtje aan de hand kan zijn.

In hoofdzaak zijn er een aantal factoren die verantwoordelijk kunnen zijn voor (tijdelijke) onvruchtbaarheid bij een vrouwelijke vogel, namelijk : ziekte, hormonaal, onvoldoende voedsel, en omgevingsfactoren zoals milieuvervuiling/pesticiden en stress, met name verstoring door territoriumstrijd.

Territoriumstrijd als mogelijke oorzaak hebben we uitgebreid beschreven in voorgaande blogs. En die is hier 1,5 maand geleden natuurlijk gebeurd, er is immers een nieuwe man.
Het voedselaanbod is goed en gevarieerd. Of er pesticiden in het spel zijn is nu niet aantoonbaar.

Afwijkingen aan de voortplantingsorganen of hormonale afwijkingen kunnen we niet weten en meten of zien. Of ze ziek is (geweest) kunnen we ook niet met zekerheid zeggen.



Voortijdige afstoting

Rondom de eisprong moeten alle omstandigheden optimaal zijn. Bij bovengenoemde oorzaken kan het ook zijn dat er rijpe of nog onrijpe eicellen zijn afgestoten, en met de ontlasting verdwenen. Ook dit is niet aantoonbaar. Het blijft dus theorie wat hier nou precies de oorzaak is.





4NL, vrouw slechtvalk van de Mortel

Waarom blijft het vrouwtje maar steeds bij die kuil hangen en zit ze veel te suffen in de kast?

Een slechtvalk verspilt van nature weinig energie. Ze jagen, ze eten, poetsen de veren en rusten de rest van de dag.

4NL zit al vanaf februari vol balts- en voortplantingshormonen, en die beïnvloeden heel haar gedrag. Ze wordt door haar hormonen aangestuurd om de band met de nestkast te verstevigen. Dat is de reden dat ze kuilt, soms even ‘proef broedt’ in steentjes pikt en hoeken inspecteert. En dat ze rust in de kast.

Tijdens het baltsseizoen is het de man die haar prooitjes brengt. Het vrouwtje moet zeker zijn van een man die haar helpt met voldoende voedselaanvoer voor haar kuikens. Zij laat zich verzorgen.

“ Zij kan bij hem gaan bedelen om voedsel, door met de kop op en neer te bewegen en vocaal om voedsel vragen ( wailen). Als hij voedsel bij zich heeft begint ze luid te eechuppen. Ze kan ook de houding aannemen van een bedelende juveniel, door de poten gezakt, staart gespreid, veren vol lucht, afgezakte vleugels, en met bedelende geluiden. Of luid wailen.”

Froona Veldhuis, falcoperegrinus.nl.



Voor volgers die al bekend zijn met slechtvalkjongen: Beeld je in het jongste vrouwtje in het nest die de kast nog moet verlaten of nog moet gaan vliegen. Zo’n vrouwtje kan de hele dag in of bij de kast blijven hangen en bedelen om voedsel, steeds luid wailend, en de vleugels oppompend als ze een ouder met prooi ziet.

Dat is precies het gedrag wat we van 4NL zien. We hebben deze situatie bij de Beleef de Lente slechtvalken nog niet eerder meegemaakt. Zo'n lange baltstijd. Altijd waren er wel eieren en/of strijd in beeld bij een koppelwisseling.



Paringen en claimen van de kast

Paringen zijn er dagelijks. Maar niet altijd in ons zicht. Naast voortplanting, dienen paringen ook als versteviging van de paarband en ter demonstratie naar de buitenwereld, andere slechtvalken laten weten dat dit terrein bezet wordt. Hetzelfde geldt voor zitten bij of in de kast. Dat heeft ook te maken met het claimen van de kast.

Daarnaast wordt er, vaak buiten ons beeld, om de toren gevlogen , een soort achten in de lucht makend, of ‘klepelend’ heen en weer langs de toren en de nestkast vliegend. Allemaal puur om het territorium te claimen. Ook als 4NL een prooi krijgt vliegt ze er demonstratief een rondje mee om de toren.



Waarom dan geen ei (nog) dit seizoen?

We kunnen slechts speculeren welke van bovengenoemde oorzaken er nu precies speelt. We moeten accepteren wat de natuur geeft en neemt. Niet alles is altijd verklaarbaar.

Weldra zullen de baltshormonen wegvloeien en zal 4NL weer zelf of samen met BUS gaan jagen. En zij zullen hun kennismaking verder voortzetten. En hun territorium blijven claimen en verdedigen.



Onderstaand een filmpje met prooi-overdrachten van 14 en 28 maart en een paring van 11 april