Een ei kapot in Amsterdam, 2023

Een ei kapot in Amsterdam



Margot de Kam | maandag 20 maart 2023 |  

Dachten we dat het zo goed ging met de slechtvalken op het Rijksmuseum. Helaas zagen we gistermiddag dat 1 van de drie eieren was ingedeukt. Hoe kan dat nou gebeuren? [update: 20 maart 22:26 twee eieren kapot][Update 22 maart 9:15: het overgebleven ei is heel en wordt bebroed][+ update 24 maart]





Update 24 maart 0:09

Het laatste ei is ook kapot.

Update 22 maart 9:15

Het overgebeven ei is gelukkig heel. Er ijkt geen ei meer bij te komen. Het is nu 80 uur na de leg van het laatste ei. Door alle genoteerde waarnemingen door chatters in OZ (samen onderzoeken) kunnen we concluderen dat het broeden de middag van 18 maart is begonnen. Het komt wel voor dat er veel langer tussen 2 eieren zit, maar dan wordt er nog niet gebroed. Maar gelukkig dus wel 1 ei.

Update 20 maart 22:26

Een tweede eitje was ook kapot en is opgegeten.



Blog

Zijn de slechtvalken zo onhandig?

Onervaren of onhandige ouders zijn hier niet de oorzaak. Ook niet het grind waarmee de bodem bedekt is. Een normaal ei kan best wat hebben. De ouders zijn ook heel zorgvuldig. Soms lijken ze er met een poot op te staan, maar dat voelen ze heus. Dat kan echt geen kwaad.

Het kwam ook niet door een onhandige beweging van haar. Er was zomaar een flinke deuk toen ze opstond. Een te zwakke eischaal is de enige verklaring.



Hoe komt dat?

Er zijn, in theorie, vele oorzaken mogelijk waardoor een eischaal te zwak is. Bijvoorbeeld landbouwgif was in de vorige eeuw een boosdoener. Bij kwetsbare vogels kunnen parasieten en virussen ook oorzaak zijn.

Maar hier zien we twee kerngezonde volwassen slechtvalken. Dat moeten ze zijn, om zo’n kast met bijbehorend terrein van 3km omtrek te kunnen veroveren en behouden.

En daar zit het dan ook in, de oorzaak van dit ei met zwakke eischaal: De voortdurende territoriumstrijd waar slechtvalken tegenwoordig allemaal mee te maken hebben.



Territoriumstrijd

We zagen in Amsterdam soms enige tekenen van onrust voor de webcams. Het vrouwtje V schoot al een paar keer onverwachts luid chuppend de kast uit. We zagen van de week en gisteren vreemden op het rooster. In beide gevallen volwassen vrouwtjes, verschillend geringd. Die willen ook die kast en man hebben. V moest er dus tijdens de eiproductie nogal eens op uit om een flinke tik uit te delen.



Stresshormoon cortisol

Door de stress hiervan komt het hormoon cortisol vrij. En dat hormoon kan ervoor zorgen  dat een ei wordt afgestoten. Dat kan gebeuren in de fase van het loskomen van de kleine eicel tot aan de fase waarin het ei zich al in de schaalklier bevindt. Zie blog De reis van het ei.

Een nieuw ei vormen duurt ongeveer 1,5 etmaal waarin het mis kan gaan. In dit geval had de bevruchte eicel het dus wel tot de schaalklier gehaald, maar is toch afgestoten voordat de schaal helemaal goed was gehard. In een fase eerder zien we ook weleens een ei zonder schaal, dat wordt een windei genoemd.

Eischalen en kapotte eieren worden opgegeten of verwijderd door de slechtvalken.