Vogeljassen zijn bijzonder

Vogeljassen zijn bijzonder



Slechtvalk neemt bad. Foto: Chris and Chad Saladin ://www.falcoperegrinus.eu


Margot de Kam | dinsdag 4 mei 2021

Het verenkleed is de vacht van een vogel. Maar dan toffer: Je kan ermee vliegen!


Eerste verenkleed jonge slechtvalk Foto: Jim Pisello http://www.falcoperegrinus.eu/



Het verenkleed bestaat uit meerdere lagen. De basis is bij elke vogel hetzelfde. Slechtvalken hebben ongeveer 8000 veren .

Vanuit een veerfollikel, een soort haarzakje, groeit een veer. Veren in de groei hebben nog een bloedvoorziening. Deze veren noemt men bloedveren. Als de veer is uitgegroeid stopt de bloedtoevoer.

Er zit een hulsje om. Het hulsje kan eraf als de veer doorkomt en de schacht met de baarden komen tevoorschijn. Alle veren zijn in aanleg al aanwezig.



DONS

Allereerst zijn er de donsveren. De kuikens van de Mortel hebben hun donspakje al aan. Ze zijn wat beter beschut tegen het weer nu dan de eerste dagen met hun geboortedons. Dons dient ter isolatie. Watervogels hebben een heel dikke donslaag.



CONTOURVEREN

Vanaf de tiende dag komen de eerste contourveren door. Zo noemen we de dekveren en de vliegveren. Bij de kuikens komen allereerst de handpennen en de staartpennen door. Ze krijgen kleine randjes aan de vleugels en de staart.



WATERBESTENDIG

Veren zijn waterbestendig. Een verenpak is een mooi regenpak. Met wax. Als de slechtvalken rusten, zijn ze uren met het verzorgen van de veren bezig. Ze hebben een stuitklier, net boven de staartaanzet, die vet produceert. Hiermee vetten ze met hun snavel de veren in. Naast waterbestendig, werkt dit vet ook antibacterieel.

Slechtvalken kunnen ook genieten van een flinke regenbui, of nemen graag een bad in ondiepe poeltjes.

In dit filmpje zien we de jonge slechtvalk ESR van de Mortel 2019 genieten van haar eerste onweersbui.



ELKE VEER KAN AFZONDERLIJK BEWOGEN WORDEN!

En dat dient meerdere doelen. Ze kunnen alle veren opzetten inclusief de donsveertjes. Als ze slapen kunnen ze zo lekker in een waterdicht dekbedje zitten.

Ook kunnen ze zich met opgezette veren groot maken, om te imponeren. Vergelijk het met een kat die zich groot maakt, of een hond die de nekharen opzet. Zo dient het verenkleed ter communicatie.

Ook bij de balts gebruikt de vogel de stand van de veren, denk maar eens aan de staartveren van de pauw.

Om te sturen en te remmen tijdens het vliegen worden de vliegpennen gebruikt.



VLIEGVEREN

Veren zijn licht en hol. Dat is handig als je de lucht in wilt. Vliegveren worden pennen genoemd. De vliegpennen van de slechtvalk zijn zeer sterk, wat nodig is bij snelheden van 150 tot 380 km per uur. Met de vleugel- en staartpennen wordt ook gestuurd, omgerold in de lucht en geremd. De snelsten ter wereld kunnen met die snelheden zelfs ondersteboven vliegen. Kun je nagaan wat een kracht van spieren, maar ook van de veren daarvoor nodig is.

Een verenpak slijt dan ook, en wordt elk jaar vernieuwd. Dat is de rui.



Het duurt ongeveer 40 dagen tot het eerste echte verenkleed van de jonge slechtvalk af is. Dan is het kuiken een juveniel. Pas dan kunnen ze gaan leren vliegen. Ze voelen zelf wanneer dat zover is. Tot die tijd hebben de kuikens instinctief hoogtevrees.

De witte pluizenbolletjes zullen de komende weken langzaam maar zeker een enorme metamorfose ondergaan.



De veren van de slechtvalk Foto: http://www.falcoperegrinus.eu/