2020 Broeden, draaien, husselen en keren

Broeden, draaien, husselen en keren.




Margot de Kam | vrijdag 20 maart 2020

Het vierde ei werd vrijdag 20 maart rond tien voor half één ´s nachts gelegd. Nog voor het broeden gebeurt er van alles met het ei.



Na een diepe avondslaap werd de vrouw wakker rond middernacht en legde heel makkelijk het vierde ei.

Ze gingen broeden een dag nádat het derde ei gelegd werd. We gaan ervan uit dat het legsel nu compleet is.


Broeden

Beide slechtvalken broeden. De man ongeveer een derde per etmaal. De vrouw altijd 's nachts. Hun broedvlekken ontwikkelen zich onder invloed van hormonen na het zien van hun eerste ei. Ze moeten even inkomen. We konden vorig jaar ook zien dat de eieren de eerste week soms wel 2 tot 4 uur alleen lagen. Dit kan geen kwaad. Het broeden wordt na de eerste week steeds sterker en intensiever. Maar ook verder in de broedperiode komt het weleens voor dat de eieren langere tijd bloot liggen. Vooral als er onrust is door vreemde slechtvalken.



Leeftijdsverschil kuikens voorkomen

De reden dat de broedvlek niet meteen al klaar is, en het broeden niet direct na ei 1 begint, is om de kuikens zo kort mogelijk na elkaar uit het ei te laten komen. Dat de vrouw het broeden uitstelt is alleen maar gunstig. Zo komen ze nog dichter op elkaar uit. Vorig jaar kwamen haar drie eieren binnen 28 uur uit.



Balans

Het lichaam van de vrouw is hormonaal zelfs zo uitgebalanceerd, dat er allerlei keuzes worden gemaakt, afhankelijk van de omstandigheden. De hormonen sturen het legsel zo dat alle nakomelingen gelijke overlevingskansen hebben. Dit gebeurt in de eileider van de vrouw na de bevruchting. Het ei doorgaat daar allerlei celdelingen en groei. Ook het geslacht wordt daar bepaald. Bijvoorbeeld: bij zeer goede omstandigheden en voedselaanbod, is het mogelijk 4 vrouwen groot te brengen. En toen er in 2017 in Leiden 5 eieren zijn gelegd én uitgekomen én alle jongen gezond uitvlogen, waren dat 1 vrouw en 4 mannen. Mannen zijn kleiner en hebben minder voedsel nodig. Dat er vijf eieren gelegd worden en daaruit met succes vijf jongen uitvliegen is uitzonderlijk.




Extra
Naast het geslacht wordt zo ook geregeld hoeveel voedingsstoffen elk ei meekrijgt. Ei 1 krijgt een extra portie mee, omdat het even duurt voordat het bebroed wordt. Als ei 1 een vrouw is, krijgt het een dubbele portie. En zo krijgt het laatste ei ook extra’s mee, omdat het als laatste zal uitkomen.
De natuur regelt het perfect!



Husselen , keren en draaien

Vooral de man lijkt het broeden fijn te vinden. Hij staat meestal niet te trappelen om van de eieren te gaan. De vrouw, althans deze vrouw, van de Mortel, vindt dat best. Kan zij mooi de omgeving in de gaten houden.
We zien beide valken regelmatig husselen met de eieren en draaien en keren. Dit heeft twee redenen. Elk ei krijgt zo om de beurt de beste plek onder de broedvlek. De andere reden is om te voorkomen dat het embryo, het kuikentje in wording, in het ei aan de vliezen verkleeft. Het keren en draaien gebeurt ongeveer elk uur.
Op onderstaand filmpje is te zien en te horen hoe de man zijn eieren met zijn stem begroet bij binnenkomst en meteen gaat draaien en husselen.